Kategorie
Kraje nordyckie

Spalenie Koranu przez Paludana

W sobotę, 21 stycznia skrajnie prawicowy polityk i adwokat szwedzko-duńskiego pochodzenia Rasmus Paludan (ur. 1982) spalił Koran pod ambasadą Turcji w Sztokholmie. W 2022 jego partia Stram Kurs Sverige startowała po raz pierwszy w wyborach do Riksdagu. Zdobyła 156 głosów. Według agencji prasowej Reuters turecki minister spraw zagranicznych próbował powstrzymać jego demonstrację nalegając na jej odwołanie. Gdy Paludan palił Koran, w tym samym czasie pod ambasadą odbyła się kontrdemonstracja protureckiej Union of European Turkish Democrats. I gdyby nie to, byłby niemal sam. W odległości kilometra, na Norra Bantorget przeszedł marsz protestacyjny przeciwko Erdoganowi i wejściu Szwecji do NATO, którego organizatorem była Kurdiska demokratiska samhällscentret. Wzięło w nim udział ok. 600 – 700 osób, w tym przedstawiciele Rojavakommittéerna, który stoi za powieszeniem lalki Erdogana przed ratuszem. Policja w wypowiedzi dla TT stwierdziła, że jest w kontakcie z organizatorami protestów, jest też przygotowana do ochrony wydarzeń, bo co sobotę w Sztokholmie odbywają się jakieś demonstracje. Tym razem obyło się bez zamieszek. Premier Ulf Kristersson na koncie na Twitterze skomentował spalenie Koranu przez Paludana pisząc, że „wolność słowa jest podstawą demokracji, ale nie wszystko to co jest dozwolone prawem jest stosowne”. I dodał, że palenie ksiąg, które dla kogoś są święte, jest głęboko obraźliwym aktem. Podczas rozmowy w Morgonstudion w SVT dodał, że „nie wszystko co jest legalne musi się doceniać”.

Freedom of expression is a fundamental part of democracy. But what is legal is not necessarily appropriate. Burning books that are holy to many is a deeply disrespectful act. I want to express my sympathy for all Muslims who are offended by what has happened in Stockholm today.

Premier Szwecji, Ulf Kristersson

Minister spraw zagranicznych Tobias Billström określił na Twiterze „islamofobiczne prowokacje” jako potworne. Dodał też, że „Szwecja ma długą tradycję wolności słowa, ale to nie oznacza, że szwedzki rząd lub on osobiście, popiera tego typu poglądy”.

„Islamophobic provocations are appalling. Sweden Has a far-reaching freedom of expression, but it does not imply that the Swedish Government, or myself, support the opinions expressed”.

Tobias Billström

Reakcja Jimmigo Åkessona była szybko i bez zaskoczenia. Szef Szwedzkich Demokratów napisał na Facebooku, że wypowiedź rządu „bardzo, bardzo go niepokoi”. A dalej podkreślił, że „rząd powinien w każdej sytuacji bezwzględnie stać na straży szwedzkiej wolności słowa”. Stwierdził też, że zdaje sobie sprawę, że sobotnie zajście podgrzewa atmosferę i nie sprzyja przychylności Turcji w temacie starań Szwecji o wejście do NATO. Ale według niego rząd nie powinien przekraczać pewnych granic w swoich wypowiedziach, ponieważ nie można lekceważyć islamistycznego zagrożenia wewnątrz kraju. A dalej pisze, że według niego wyjątkowo niebezpieczne jest wchodzenie na drogę wyrażania „żalu” i „zrozumienia” dla sił w Szwecji, które odwołując się do religijnych dogmatów, chcą wpływać na wolność słowa w Szwecji. Zaznaczył też, że porozmawia sobie z rządem, bo z jego strony nie ma zgody na uległość „islamistycznym siłom” a jego partia nigdy nie pójdzie na kompromis przedkładając jeden z filarów szwedzkiej demokracji nad samopoczucie ludzi, którzy dobrowolnie przeprowadzają się do Szwecji a potem czują się znieważeni np. paleniem Koranu.

Kto Komu jest na rękę spalenie Koranu przez Paludana?

Co do tego, że Ulf Kristersson nie radzi sobie z doborem słów nie ma też wątpliwości Magdalena Andersson. Była premiera uważa, że nazywanie lalki przedstawiającej powieszonego prezydenta Turcji „sabotażem” wejścia Szwecji do NATO, może zapoczątkować dużo niechcianych konsekwencji. Uważa wręcz, że może to się stać inspiracją dla kolejnych prowokacji. Magdalena Andersson stwierdziła też, że gry słowne pomiędzy Kristerssonem a Åkessonem są mało optymalnym rozwiązaniem dla nadwyrężonych stosunków szwedzko-tureckich. Zachęca do zachowania chłodnej głowy i sugeruje premierowi przemyślenie sobie, czy rzeczywiście rząd oparty na współpracy z SD jest dobrym rozwiązaniem dla Szwecji. Ale tumult, który wywołało spalenie Koranu przez Paludana sprawił, że coraz częściej w Szwecji pada pytanie o to, co tak naprawdę przyświeca tego typu prowokacjom? I najważniejsze, kto rzeczywiście korzysta na efekcie jakie one wywołują. Zastanówmy się nad tym wspólnie.

Kto zapłacił za przyjazd Paludana?

Jak udowodniło śledztwo dziennikarskie gazety „Syre” Chang Frick z populistycznego portalu „Nyheter idag” pomógł Rasmusowi Paludanowi wnieść opłaty związane z ubieganiem się o pozwolenie na demonstrację. Frick jest publicystą komentującym bieżące wydarzenia w Riks – kanale Szwedzkich Demokratów na YouTube. Ale jest też – jak donosi Arbetet.se byłym dziennikarzem RT (wcześniej Russia Today) – propagandowej telewizji założonej przez rosyjski rząd.

Gdy to wyszło zaczęto się zastanawiać nad powiązaniami SD z prowokacją Paludana, ale też zyskami jakie mogła przynieść Putinowi. Henrik Vinge, wiceszef SD i szef grupy parlamentarnej odżegnuje się od jakichkolwiek związków i w komentarzu dla SVT Nyheter powiedział, że jego partia w ogóle nie była w to zamieszana. Dodatkowo przypomniał, że Chang Frick współtworzy program humorystyczny nadawany przez SVT „Invandrare för svenskar”, więc równie dobrze można go powiązać z mediami publicznymi. Wydawca audycji Ebba Adielsson w oświadczeniu dla SVT Nyheter powiedziała, że Frick jest jednym z 8 panelistów i wystąpi w jednym z ośmiu odcinków sezonu drugiego.

Jak słusznie podsumował Daniel Swedin spalenie Koranu przez Paludana wywołało reakcje, które nie tylko zagrażają wejściu Szwecji do NATO, ale przede wszystkim doprowadziło do destabilizacji sytuacji na świecie i odciągnięciu uwagi od Wojny w Ukrainie. Kent Ekeroth z SD stwierdził wręcz, że jego partia powinna podziękować Paludanowi, bo jego prowokacje pomogły przenieść uwagę opinii publicznej z wojny w Ukrainie na „prawdziwe problemy Szwecji”. Możemy więc śmiało powiedzieć, że jeśli jest na świecie ktoś, kto cieszy się z rozwoju wypadków w Szwecji, to jest nim Władimir Putin.

Płatna armia trolli na usługach Szwedzkich Demokratów

„Inspirując się Trumpem i nazistowską taktyką wojenną Szwedzcy Demokraci w ukryciu zbudowali armię trolli” – ujawnił na łamach „Dagens ETC” Eigil Söderin. Od Trumpa nauczyli się walczyć z użyciem prześmiewczych memów. Od nazistów przejęli tzw. Auftragstaktik. Jej zadaniem było ośmieszanie, atakowanie szwedzkich urzędów, rządzących partii lewicowych i podżeganie społeczeństwa. Atakowano niewygodnych dziennikarzy jak Andersa Lindberga z „Aftonbladet” czy historyka Henrika Arnstada. Anonimowe źródło ujawniło w śledztwie „Dagens ETC”, że rozkazy szły z zarządu SD. Szczególnie przed ważnymi debatami armia trolli miała za zadanie atakować Partię Zielonych i Socjaldemokratów. Ale przede wszystkim miała pokazywać imigrantów jako źródło problemów społecznych. Wszystko zgodnie z taktyką Goebbelsa, że kłamstwo powtórzone tysiąc razy staje się prawdą. Sięgając po wywołujące silne emocje narzędzia osiągali niespotykane rezultaty. I nadal jak widać osiągają.

Negatywny wpływ na stosunki szwedzko-tureckie

Turcja w odpowiedzi na spalenie Koranu przez Paludana odwołała zapowiedzianą na koniec stycznia wizytę szwedzkiego ministra obrony w Ankarze. Według AFT, na którą powołuje się SVT, rzecznik prezydenta Erdogana określił prowokację „ewidentnym przestępstwem nienawiści”. Prezydent Erdogan ostatnie wydarzenia skomentował słowami, po których wejście Szwecji do NATO stanęło pod znakiem zapytania. Jako najgorszy scenariusz w takiej sytuacji Mats Knutson określił akces jedynie Finlandii, bo w takiej sytuacji Szwecja pozostałaby ostatnim nordyckim krajem nie objętym parasolem bezpieczeństwa sojuszu północno-atlantyckiego. Minister spraw zagranicznych Finlandii Pekka Haavisto nie wyklucza, że tak się właśnie stanie. Jednocześnie podczas konferencji prasowej podtrzymał dotychczasową linię i chciałby, żeby oba kraje wstąpiły do sojuszu jednocześnie. Ma nadzieję na rozwiązanie sytuacji podczas szczytu NATO w czerwcu. Jeśli jednak Turcja nie zaakceptuje członkostwa Szwecji wówczas Finowie są skłonni ubiegać się o akces samodzielnie, co Mats Knutson odbiera jako najgorsze rozwiązanie. W swojej analizie dla telewizji publicznej SVT powiedział, że nastąpiłby niekorzystny dla kraju stan zawieszenia. Szwecja bowiem zrzekła się neutralności, ale jeszcze nie została objęta parasolem ochronnym NATO. A gdyby doszło do wojny, wówczas szczególnie Gotlandia byłaby narażona na działania wojenne. Takie rozwiązanie byłoby też dodajmy niekorzystne dla Polski. Szwecja jest bowiem strategiczna geograficznie dla przemarszu wojsk, transportu broni w kierunku państw bałtyckich, co było wykorzystywane podczas drugiej wojny światowej przez Hitlera. I to dlatego sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg niezbyt jest zadowolony z wypowiedzi Finlandii.

Oburzenia muzułmanów na świecie

Na negatywne skutki prowokacji Paludana nie trzeba było długo czekać. W odwecie tego samego dnia przed konsulatem Szwecji w Istambule spalono szwedzką flagę a demonstracje odbyły się w Ankarze i Istambule. Ale szwedzki minister obrony Pål Jonson uspokaja w Agendzie SVT, że palenie szwedzkiej flagi nie jest przestępstwem.

W niedzielę w Turcji odbyły się kolejne demonstracje; tym razem spalono portret Paludana. Do sporych protestów doszło też w tureckim Batman i w wielu islamskich krajach. Minister spraw zagranicznych Indonezji nazwał prowokację Paludana „antyislamską”. Ambasada szwedzka potwierdziła, że ambasadorka Marina Berg ma się spotkać z urzędnikiem indonezyjskiego MSZ. Wiele krajów arabskich skrytykowało spalenie Koranu przez Paludana, o czym donosiła Al Jazeera. We wtorek z powodu protestów zamknięto ambasadę Szwecji w Turcji. W Iraku według doniesień AFT, na które powołała się SVT próbowano wejść siłą do ambasady szwedzkiej, co skończyło się interwencją policji.

Johan Mathias Sommarström, korespondent Szwedzkiego Radia, który znajduje się na miejscu w Turcji na łamach Journalisten.se opowiada, że był świadkiem jak mężczyzna wypowiadający się negatywnie pod adresem Szwecji oddał kilka strzałów w powietrze. Na szczęście to były ślepaki. Dziennikarz wyjaśnia, że o ile lalka Erdogana powieszona przed ratuszem i satyry w czasopiśmie „Flamman” głównie wywoływały irytację wśród tureckich elit, to spalenie Koranu przez Paludana trafiło w emocje tłumu, który wyszedł na ulice wyrazić swoje oburzenie. Johan Mathias Sommarström podkreśla, że nigdy wcześniej nie spotkał się z tak silnie negatywnymi wypowiedziami pod adresem Szwecji. Był już też raz zmuszony przez tamtejszą policję do usunięcia zdjęć, które zrobił podczas demonstracji. Korespondentka TV4 Terese Cristiansson ze względów bezpieczeństwa nie przyznaje się, że jest dziennikarką ze Szwecji. Korespondent zagraniczny SVT Tomas Thorén, który jest na miejscu w Turcji powiedział, że za demonstracjami w Turcji stoją organizacje islamistyczne, głównie konserwatyści religijni. Mohammad Fazlhashemi, profesor teologii i filozofii islamskiej na Uniwersytecie w Uppsali w podcaście „Aftonbladet Daily” (odcinek „Raseriet mot Sverige”, dostępny na Spotify) dodał, że rozgoryczenie wydarzeniami rozlewa się szerzej i dotyka już nie tylko najbardziej religijnych muzułmanów. Profesor opowiedział, że ludzie nie potrafią zrozumieć jak można bronić wolności słowa paląc publicznie Koran.

„Kryzys Ulfa Kristerssona na osi NATO-Turcja, stał się tym samym kryzysem Ulfa Kristerssona w stosunkach z całkiem sporą częścią świata islamskiego”

– podsumował sytuację Daniel Swedin na łamach Arbetet.se.

Czy muzułmanie na świecie zaczną bojkotować szwedzkie produkty?

Pokłosiem niezadowolenia wśród muzułmanów jest nawoływanie do bojkotu szwedzkich produktów do czego zachęca Al-Azhar, teologiczny uniwersytet w Kairze, który spalenie Koranu nazwał przestępstwem przeciwko muzułmanom. To jedna z najbardziej prestiżowych uczelni w świecie islamu sunnickiego, z korzeniami sięgającymi średniowiecza. Kształci się tu niemal cały arabski świat a progi uczelni opuściło wielu cieszących się szacunkiem imamów. Podczas konferencji prasowej (dostępna na Regeringen.se), we wtorek, 24 stycznia minister spraw zagranicznych Tobias Billström przypomniał, że Szwecja jest małym, uzależnionym od eksportu krajem. Jeśli więc zachęty zamienią się w czyny i muzułmanie na całym świecie zademonstrują swoje niezadowolenie portfelami, to rzeczywiście straty mogą być bolesne. Profesor Mohammad Fazlhashemi przypomniał, że podobny bojkot kosztował w przeszłości duńskie firmy miliardy. Z kolei islamolog z Uniwersytetu w Lund, prof. Jan Hjärpe na łamach Aftonbladet.se powiedział, że bojkot może przybrać formę powstrzymania importu szwedzkich towarów i zastopować sprzedaż ropy Szwecji.

W reakcji na protesty muzułmanów na świecie Tobias Billström ponownie podkreślił, że można jednocześnie stać na straży wolności słowa i niezależnie od tego krytykować, że pali się święte księgi w celu prowokacji i polaryzacji. I wymienił kraje, które podzielają takie samo stanowisko jak Szwecja. Dla przykładu USA, które przekazały, że palenie Koranu jest przejawem braku szacunku, ale nawet ohydne zachowania mogą być legalne.

Premier Ulf Kristersson zaznaczył, że „nie ma obecnie ważniejszej dla Szwecji kwestii bezpieczeństwa od wspólnego wejścia wraz z Finlandią do NATO” i zwrócił się z apelem o potraktowanie obecnej sytuacji poważnie. „To jest naprawdę poważna sytuacja” – podkreślił i dodał, że najgorsza w jakiej Szwecja znalazła się od drugiej wojny światowej. Poprosił o spokój i opanowanie w debacie publicznej, co jest potrzebne dla domknięcia starań Szwecji o wejście do NATO. Ale komentatorzy nie pozostawiają na nim suchej nitki. Nie można bowiem nie zauważyć, że prawica na własne życzenie doprowadziła do tak poważnej destabilizacji Szwecji na arenie międzynarodowej. Po przegraniu wyborów Moderaci, Chrześcijańscy Demokraci i Liberałowie zdecydowali się na objęcie rządów za wszelką cenę, co było możliwe jedynie dzięki współpracy ze Szwedzkimi Demokratami, dzisiaj drugiej największej partii w Riksdagu. Profesor politologii z Uniwersytetu w Göteborgu Ulf Bjereld na Twitterze napisał, że rząd powinien odsunąć od wpływów Szwedzkich Demokratów i w ten sposób wzmocnić bezpieczeństwo kraju. Niestety Ulf Kristersson odżegnuje się od wzięcia odpowiedzialności za partię, z którą współpracuje twierdząc, że nie wtrąca się w sprawy innych partii.

Czy może być gorzej?

Najtrafniej obecną sytuację w Szwecji podsumowała w Politikbyrån (odcinek pt.: ”Hala som ålar”, dostępny na SVT Play) komentatorka polityczna „Aftonbladet” Lena Mellin „det har gått från dåligt till urdåligt”, co można przetłumaczyć, że „było źle a jest fatalnie”. SR Ekot podał, że Riksbanken, szwedzki odpowiednik NBP ostrzega przed cyberatakami tureckich hakerów na szwedzkie banki i urzędy. Rasmus Paludan zapowiedział, że będzie palił Koran przed turecką ambasadą w Kopenhadze w każdy piątek, tak długo aż Szwecja wejdzie do NATO. I zapowiedział, że w ten sposób nauczy prezydenta Erdogana na czym polega wolność słowa.

Profesor Mohammad Fazlhashemi zastanawiając się nad rozwojem sytuacji kreśli niepokojący obraz. Powiedział, że dopóki Paludan urządzał prowokacje w najbliższym sąsiedztwie imigranckich dzielnic, to można było jego akcje odczytać jako antyimigranckie. Ale, gdy spalił Koran w stolicy, w dodatku przed ambasadą Turecką, zostało to odebrane jako działanie antyislamskie. A to bardzo zmienia punkt ciężkości. I obawia się, że jeśli tego typu prowokacje nasilą się, to podgrzana atmosfera na świecie może jeszcze bardziej się zaostrzyć. Richard Jomshof z partii Szwedzkich Demokratów, przewodniczący Komisji Sprawiedliwości [justitietutskottet] w wypowiedzi dla „Dagens Industri” powiedział, że jeśli muzułmanie na świecie czują się urażeni, to niech spłonie choćby setka kolejnych egzemplarzy Koranu. Uważa też, że reakcja turecka jest przesadzona. Ulla Andersson z Vänsterpartiet na Twitterze podsumowała, że „jedynym pragnieniem SD i Paludana jest stawianie człowieka przeciwko człowiekowi, dzielenie, niezgoda i niepewność. Rasizm jest niczym innym, jak ich siłą napędową”.

Buycoffee.to

Jeśli chcesz docenić moją pracę włożoną w napisanie tego artykułu postaw mi wirtualną kawę.

buycoffee.to/szkicenordyckie

LH.pl

Jeśli chcesz docenić moją pracę możesz mnie wesprzeć kupując usługi u polskiego dostawcy hostingu: https://www.lh.pl, u którego od początku tworzę Szkice Nordyckie na własnej domenie. Z moim partnerskim kodem rabatowym: LH-20-57100 otrzymasz obniżony koszt hostingu w pierwszym roku o 20% a ja prowizję od LH.pl tak długo jak będziesz ich klientem / klientką.

Źródła – Spalenie Koranu przez Paludana przed ambasadą Turcji w Sztokholmie:

  1. Jenny Martorell „Åkesson om statsministerns uttalande: Mycket, mycket bekymrande”, www.svt.se, 23.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 15:40.
  2. Kristoffer Törnmalm „Magdalena Anderssons om Natoprocessen: Inte optimalt”, www.svt.se, 24.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 20:41.
  3. Mats Knutson „Sveriges skräckscenario kan bli verklighet”, www.svt.se, 24.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 20:59.
  4. Jenny Stjernström, Jenny Martorell „Stora protester mot Sverige i flera länder efter koranbränningen”, www.svt.se, 24.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 21:13.
  5. TT „Ja till koranbränning vid Turkiets ambassad”, www.svt.se, 20.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 22:44.
  6. Clarence Frenker „SVT:s korrespondent om Turkiets reaktioner: Tonläget är väldigt uppeldat”, www.svt.se, 13.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 23:15.
  7. Maria Makar „Turkiska protester efter koranbränning – svenska flaggan bränns”, www.svt.se, 21.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 22:56.
  8. Linnea Carlén, Karin Airaksinen, Nils Jönsson, TT „Turkiets utrikesminister vill att Paludans koranbränning stoppas”, www.svt.se, 21.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 23:17.
  9. Albin Lindström „Våldsamma protester utanför Sveriges ambassad i Irak”, www.svt.se, 23.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 23:31.
  10. Nils Jönsson „Nya protester i Turkiet efter koranbränningen i Stockholm”, www.svt.se, 22.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 23:36.
  11. TT „Försvarsminister Pål Jonson: Underlättar inte Natomedlemskap”, www.svt.se, 22.01.2023. Dostęp: 24.01.2023, godz. 23:53.
  12. Jakob Runevad Kjellmer „Chang Frick betalade Rasmus Paludans ansökan för koranbränning”, www.svt.se, 19.01.2023. Dostęp: 25.01.2023, godz. 00:08.
  13. Pressträff med statsminister Ulf Kristersson, utrikesminister Tobias Billström och försvarsminister Pål Jonson, regeringen.se, 24.01.2023.
  14. Politikbyrån, odcinek pt.: ”Hala som ålar”.
  15. Daniel Swedin „Ulf Kristersson blev statsminister med hjälp av Rasmus Paludan och Chang Frick”, arbetet.se, 26.01.2023. Dostęp: 26.01.2023, godz. 11:49.
  16. Johan Mathias Sommarström „Aldrig sett en sådan avsky mot Sverige som efter koranbränningen”, journalisten.se, 25.01.2023. Dostęp: 26.01.2023, godz. 11:51.
  17. Eigil Söderin „Här är SD:s hemliga trollarmé – får order av Åkesson”, etc.se, 26.08.2022. Dostęp: 26.01.2023, godz. 12:22.
  18. Podcast ”Det politiska spelet”, odcinek ”456: Regeringens 100 första dagar”.
  19. Victor Stenquist „Paludans Natokrav till Erdogan: Ska bränna en koran varje fredag”, aftonbladet.se, 26.01.2023. Dostęp: 26.01.2023, godz. 19:43.
  20. Simon Larsson „Paludan ställer upp i svenska valet”, expressen.se, 20.04.2022. Dostęp: 26.01.2023, godz. 21:05.
  21. Studio Ett „Efter koranbränningen vid turkiska ambassaden”, sverigesradio.se, 25.01.2023. Dostęp: 26.01.2023, godz. 21:23.
  22. Podcast ”Aftonbladet Daily”, odcinek ”Raseriet mot Sverige”, 27.01.2023.
  23. Marie Lundahl „SD-topp om koranbränningarna: Blir de upprörda, elda hundra till”, svt.se, 26.01.2023. Dostęp: 27.01.2023, godz. 16:53.
  24. Patrik Kronqvist „Det stinker om SD och koranbränningen”, expressen.se, 25.01.2023. Dostęp: 27.01.2023, godz. 17:17.
  25. TT, Isak Wahlund „SD tillbakavisar inblandning i koranbränningen”, svt.se, 27.01.2023. Dostęp: 27.01.2023, godz. 17:25.
  26. Amanda Hällsten „Sunniledare: Bojkotta Sverige”, aftonbladet.se, 25.01.2023. Dostęp: 27.01.2023, godz. 17:48.