Kategorie
Non-nordic

Rocznica urodzin Hanny Januszewskiej, autorki cyklu o Pyzie

Dzisiaj przypada rocznica urodzin Hanny Januszewskiej autorki słynnego cyklu o Pyzie, na podstawie którego powstał serial animowany dla dzieci „Wędrówki Pyzy”. Autorem jego ilustracji i scenografem był Adam Kilian. Hanna Januszewska urodziła się 20 kwietnia 1905 w Warszawie, zmarła 18 lipca 1980 w Warszawie.

Poetka, prozaiczka, tłumaczka, także autorka sztuk scenicznych, słuchowisk radiowych, scenariuszy filmowych. Dokonała m.in. scenicznej adaptacji baśni Marii Konopnickiej „O krasnoludkach i sierotce Marysi”, przełożyła znane utwory światowej literatury dla dzieci i młodzieży np. „Ucznia Czarnoksiężnika” J.W. Goethego, dokonała  nowych opracowań baśni Ch. Perraulta i H. Ch. Andersena. Wydała liczne książeczki w serii „Poczytaj mi mamo”.

Absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego (1930). Jej debiut pisarski – wiersz „Kawiarnia” – ukazał się w 1920 r. w piśmie „Robotnik”. Publikowała m.in. w „Tygodniku Ilustrowanym”, „Bluszczu”, Współpracowała z redakcjami wielu magazynów dla dzieci, w tym z „Płomykiem” i „Płomyczkiem”, „Świerszczykiem”. Była członkinią redakcji „Świata Dziewcząt”. W czasie okupacji niemieckiej współpracowała z wydawnictwami konspiracyjnymi  i uczestniczyła w tajnym nauczaniu. Od 1945 r. pracowała w łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia jako kierowniczka Redakcji dla Dzieci i Młodzieży. Trzy lata później na stałe przeniosła się do Warszawy.

W jej dorobku literackim znalazły się opowiadania, powieści fantastyczne, utwory o tematyce historycznej oraz współczesnej. Pisała bajki i baśnie, wiersze, rymowaną prozę, a także sztuki dla dzieci. Jej twórczość tłumaczono  na wiele języków świata.

Charakterystyczne dla pisarstwa Januszewskiej jest zamiłowanie do terenów Mazowsza, któremu niejednokrotnie dawała wyraz w swoich utworach poprzez liczne odwołania do motywów ludowych, legend i podań związanych z tym regionem Polski.

Za swoją twórczość otrzymała wiele nagród:
1945 – Nagrodę Prezesa Rady Ministrów
1959 – Nagrodę m.st. Warszawy
1968 – Nagrodę na konkursie w Bolonii za książkę „Zaczarowany krawiec”
1976 – Europejską Nagrodę Literacką „Premio Europeo” za poetycką książkę „Lwy”
1977 – Nagrodę „Złote Koziołki” na III Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu za „Bajki”
1979 – z okazji Międzynarodowego Roku Dziecka jej książka „Bajki o czterech wiatrach” została  wpisana na Listę Honorową im. H. Ch. Andersena
1980 – Nagrodę Państwową I Stopnia za całokształt twórczości
1980 – Odznaczono ją „Orderem Uśmiechu” i uhonorowano nagrodą państwową I stopnia za całokształt twórczości

Szczególnie znane jej utwory to m.in.:
1932 – zbiór wierszy „Ele-mele-dudki”
1932 – „Jawor, jawor” – baśnie
1932 – „Z góry na Mazury. Bajki Mazowieckie”
1933 – „O kocie, co faję kurzył, i o innych dziwach” – opowieść rymowaną prozą
1939 – zbiór wierszy i utworów pisanych prozą rymowaną „Siwa gąska, siwa”
1938 – „O chłopcu drewnianym” (Opowieści wiersze)
1938-56 – „Baśń o wędrującej Pyzie”, cykl książeczek: (1937 – Jak Polska Pyza wędrowała”, 1939 – Wędrówki Pyzy,
1948 – Pyza na Starym Mieście, 1956 Pyza na polskich dróżkach”)
1939 – wiersze – „Siwa gąska, siwa”
1950 – wierszowana opowieść „Złota legenda warszawska”
1952 – „Baśnie Polskie”
1950 – „O flisaku i przydróżce. Bajka wiślana”
1954 – „O smoku wawelskim” – powieść wierszem
1955 – „Złota Jabłoń”
1960 – „Srebrna kózka”
1961 – „Farfurkowa bajka”
1967 – „Zaczarowany krawiec”
1975 – „Bajki polskie”
1978 – „Bajki o czterech wiatrach”
1982 – „Słońce wschodzi” – powieść
1984 – „Przez pawie oczko” – opowiadania
1987 – „Ballady chłopackie”.