Wkurza cię, irytuje, stale krytykuje, wtrąca się do wszystkiego. Do szału doprowadza cię jej konserwatyzm i poddanie się roli żony i matki. Czyli twoja matka. Masz punkt odniesienia, wiesz, wobec czego się buntować. A pewnego dnia zostaje zamordowana. Przez przypadek. Zamyka się i kończy pewien świat, jesteś wolna i … smutna.
Nikki ma trzydzieści jeden lat i pracę dziennikarki w lokalnej gazecie, takiej, która nigdy nie będzie trampoliną do wielkiego świata. Żyje pomiędzy odhaczanymi z niechęcią domowymi spędami, romansem z żonatym mężczyzną i kolejnymi ekscentrycznymi fryzurami. Ma w sobie to coś, co przyciąga do niej mężczyzn i jednocześnie odpycha od niej kobiety. Jest młoda, ładna i seksi. Żyje z dnia na dzień, aż do tego dnia. Dnia morderstwa jak nie z powieści, zwykłego, szybkiego śledztwa, długiego czekania na proces, do którego nigdy nie dojdzie. Śmierć matki zamyka drzwi, które otwierają kolejne, do świata wcześniej jej nieznanego. Z uzbieranych przez lata przedmiotów, z zawiązanych przez matkę latami przyjaźni, z rozmów pojawia się obraz kobiety, portret rodziny pełnej tragedii rozgrywanych w samotności, egoistycznych decyzji, pretensji. Portret matki, której Nikki nigdy nie znała.
Po raz kolejny jesteśmy na amerykańskiej prowincji. Po raz kolejny misterna układanka, z całą swoją chwilowością na pokaz, rozsypuje się na drobne kawałki. Matka, która zna prawdę o śmierci własnej matki. Która zna prawdę o śmierci własnego męża. Nieakceptowana przez rodzinę męża. Targająca ciężar tych tajemnic do samego końca. Siostra Nikki, niby szczęśliwa matka, a w gruncie rzeczy rozgoryczona, nie pogodzona z rolą gospodyni domowej kobieta. Kobieta, która przeczuwa, że jej mąż ma ochotę dobrać się do Nikki. Są tu samotne stare ciotki. Matki oddane do domu starców. Nastolatki właśnie w fazie największego buntu wobec swoich matek. Mężczyźni robiący swoje prowincjonalne kariery, którzy „przecież tak się starają”. Real life.
Joyce Carol Oates – Mama odeszła, tłum. Katarzyna Karłowska, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2006
Joyce Carol Oates – ur. 16 czerwca 1938, amerykańska pisarka, eseistka, poetka, autorka horrorów, thrillerów i książek dla dzieci. Kandydatka do Nobla. „Mama odeszła” znalazła się na liście stu najważniejszych powieści 2005 roku według „New York Timesa.