Tak, jak niektóre słowa bolą, tak Dubravka Ugrešić zadaje ból. Wymierza równym tempem mocne uderzenia cierpienia, obrzydzenia, samotności, bezradności. Klatka po klatce okrucieństwa wojny, wyprane z heroizmu, zbrukane gwałtem, kradzieżą, pastwieniem się katów nad ofiarami, rozliczaniem się dzieci za zbrodnie ojców.
Tak, jak Isabel Coixet w „Życiu ukrytym w słowach” opowiada o wojnie, bez zgliszczy, bez wybuchów pocisków. Mówi o anonimowej ofierze, z wyrytą na jej ciele okrutną historią. Tak Ugrešić pisze książkę o stanie zawieszenia, o poruszaniu się na ostrej krawędzi życia, o wojnie, której nie kończy podpis na papierze, która tli się jątrząc kolejne rany, zbierając następne pokolenia ofiar.
Dla Polaków wojna w byłej Jugosławii to telewizyjna papka doniesień o ludobójstwie, ostrzeliwania, rozpadające się od wybuchów budynki, nostalgia za ciepłym Adriatykiem i zmęczenie tragedią, ludzi, którzy przechodzili własną tragedię transformacji i nie mieli czasu, pieniędzy ani ochoty na rozczulanie się nad ginącym narodem w bratobójczej walce. Było minęło. Tak jak Kosowo, tak jak Miloszewić. Gdzieniegdzie tak, jak u Coixet czy Ugrešić pojawiają się echa wojny, o której już nie pamiętamy, bo mamy następną, i następną. Czy aby na pewno bardziej wymyślną w okrucieństwie?
Recenzja: Dubravka Ugrešić, Ministerstwo Bólu, tłum. Dorota Jovanka Ćirlić, Świat Literacki, Wydawnictwo Czarne, 2006.
Dubravka Ugrešić, ur. 27 marca 1949 w dawnej Jugosławii. Chorwacka pisarka, eseistka, specjalistka od literatury rosyjskiej, przez lata związana z Instytutem Teorii Literatury Uniwersytetu w Zagrzebiu. Profesjonalnie pisarstwem zajęła się jeszcze jako studentka pisząc scenariusze programów telewizyjnych dla dzieci. Zadebiutowała w 1971 roku książką dla dzieci „Mail plamen” nagrodzoną prestiżową nagrodą dla chorwackiej literatury dla dzieci. Po tym debiucie napisała jeszcze dwie książki dla dzieci „Filip i Srecica” (1976), „Kucni duho vi” (1988). „Ministerstwo Bólu” znalazło się wśród 7 książek nominowanych do Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus”.
źródła:
1) http://pl.wikipedia.org/wiki/Dubravka_Ugre%C5%A1i%C4%87
2) http://www.dubravkaugresic.com
3) http://wyborcza.pl/1,75517,3643370.html