To książka o dzieciakach z osiedla, które spotykają się, żeby pograć w piłkę, o pierwszym papierosie, pierwszej wódce. O przyjaźniach szkolnych, podglądaniu dziewczyn pod prysznicem, o osiedlowych „Bad boysach”. O przegranych, którzy nigdy nie wyjdą z cienia swojej dzielnicy. O marzycielach, którzy stworzą szwedzki mit. To uczenie się przyjaźni i przechodzenie kolejnych zawodów.
Znajdujemy się na południu Szwecji, w Malmö w latach siedemdziesiątych, osiemdziesiątych, w czasach, gdy idolem wszystkich był piłkarz Ralf Endström. Tłem jest szwedzkie blokowisko robotnicze wybudowane w ramach programu socjaldemokratów „Milion mieszkań” i wieżowce: „wsie poukładane jedna na drugiej” (Porównaj z: „Nikt mnie nie ma” Åsa Linderborg).
Czytamy o rodzinie Kraftów: Johanie, jego starszej siostrze Monice i Bodil – ich mamie, jak się okazuje najlepszej na świecie matce. Bodil pracuje w fabryce skarpet, walczy z codziennym narastającym bólem nóg, ramion, sama wychowuje dwójkę dzieci porzucona przez męża, który po latach wraca jednak. Ojcowie w tej książce są zawsze nieobecni lub na rauszu, jak Laif wiecznie trzeźwiejący. Monika, zastępowa w skautach, najlepsza uczennica. Wybiera się na studia medyczne mimo, że „nikt nie chce być lekarzem w Szwecji, bo tak marnie płacą”. Narratorem jest Johan, który opowiada o sobie z dwóch perspektyw, jako chłopiec od szkoły podstawowej aż do ukończenia szkoły średniej i jako dorosły człowiek, adwokat, mąż i ojciec dwójki dzieci. Spotkamy: rodzinę jugosłowiańską, jedną z wielu zaproszonych do budowania szwedzkiego dobrobytu, uciekinierów z komunistycznej Czechosłowacji: znanego skrzypka, który sprzedaje w Szwecji nuty w sklepie muzycznym i daje lekcje muzyki w domu i jego żonę, sprzątaczkę w domu dla rencistów. Dzieciaki z blokowiska. Przez całe życie będą musieli wspinać się z trudem po drabinie społecznej albo na zawsze utkną u jej dołu: Underdogi.
Narrator zastanawia się, dlaczego tyle miejsca poświęca się nieobecnym ojcom zamiast obecnym, silnym, a tak wspaniałym matkom? Niewątpliwym atutem książki jest ciepło, z jakim autor przygląda się losom kobiet. Johan potrafi i dostrzega trudną miłość między matką a córką, w niezwykły sposób pokazuje pierwsze przyjaźnie chłopięco-dziewczęce i ich znikanie wraz z dojrzewaniem, to przechodzenie do męskich paczek i kobiecych przyjaźni w parach. Widać tutaj różnego rodzaju epizody, zwiastuny zmian społecznych i rozpędzającego się równouprawnienia. Flygt pisze o tym raz zabawnie, jak o matce Lassego, która jest gospodynią domową i pewnego dnia rozpoczyna strajk i przestaje gotować, „żeby jej mąż i synowie zaczęli ją traktować jako równoprawnego członka rodziny”. Innym razem będzie to opis przyjaciółki Moniki, silnej, mądrej dziewczyny.
Akcja kończy się w czerwcu 1985. Trwają przygotowania do koncertu Springsteena, zaczyna się fascynacja giełdą. Około rok później zostanie zastrzelony Olaf Palme i zacznie się nowa Szwecja.
W 2001 Flygt otrzymał za Underdog Augustpriset, odpowiednik polskiej nagrody Nike.
Torbjörn Flygt, Underdog, tłum. z języka szwedzkiego Elżbieta Jasińska-Brunnberg, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006
Torbjörn Flygt – urodził się i mieszka w Malmö. Z wykształcenia jest ekonomistą. Jego matka pracowała w księgarni, a ojciec kierował działem ekonomicznym w wydawnictwie. Od zawsze marzył, żeby zostać pisarzem. Zadebiutował w 1992 roku krótkim opowiadaniem wydanym w antologii debiutantów Grupp 92. Jego pierwsza powieść, Längsta ögonblicket (Najdłuższa chwila), ukazała się w 1995 roku, dwa lata później opublikował Män vid kusten (Mężczyźni przy brzegu), a w 2001 roku Underdoga, za którego otrzymał w tym samym roku nagrodę literacką Augustpriset. W 2004 wydał powieść Verken a w 2006 zadebiutował, jako dramatopisarz w Malmö Dramatiska Teater sztuką Karriär, satyrą o współczesnym rynku pracy. W 2008 opublikował powieść Himmel, która opowiada o trzech relacjach miłosnych w trzech różnych klasach społecznych. Jest felietonistą w „Dagens Arbete och Hemma”, współpracował z wieloma czasopismami. Regularnie pisze artykuły, recenzje, felietony na stronach z kulturą w „Sydsvenskan”.
Twórczość chronologicznie:
Längsta ögonblicket (1995)
Män vid kusten (1997)
Underdog (2001)
Verkan (2004)
Himmel (2008)