Na pytanie, czy film pornograficzny może być feministyczny Mia Engberg producentka filmowego projektu pornograficznego „Dirty Diaries”, który w czwartek miał swoją premierę, odpowiada, że tak. Engberg należała do osób, która argumentami w postaci kamienia w dłoni, dosłownie wybijała, handlarzom z branży porno, chęć do ich działalności. Atakowała sklepy, w których pojawiały się filmy pornograficzne i była w swojej aktywności nieustępliwa. Do czasu, aż postanowiła zmienić branżę zamiast ją atakować. Pierwszym krokiem był film „Selma & Sofie” z 2002 roku, który miał być filmem porno dla kobiet. Historia o Sofie, która zakochała się w swojej nauczycielce pływania Selmie stała się miłym filmem o lesbijskiej miłości a nie zapowiadaną alternatywą dla porno branży. Film jednak pobił wszelkie rekordy oglądalności w kinie „Zita” i nadal świetnie sprzedaje się na dvd. Engberg czuła jednak, że nie powiedziała w tym filmie wszystkiego o seksualności kobiet. Chciała zrobić film, w którym pokazałaby kobiecą seksualność i radość z seksu.
Czym różni się feministyczne porno? Jak wyjaśnia Mia Engberg w wywiadzie dla „Aftonbladet” – punktem ciężkości, który w zwykłym porno skupia się na męskim wytrysku. Reżyserka była znudzona mainstreamingowym porno, które stale eksploatuje te same fantazje erotyczne. Pomysł na „Dirty Diaries” zrodził się podczas Stockholms filmfestival w 2006 roku. Engberg dostała za zadanie stworzenie dla festiwalu filmu na komórkę. Wówczas zdecydowała z grupą przyjaciół, że pokażą twarze kobiet, które się onanizują. Film „Come Togethet” został zamieszczony na stronie internetowej do pobrania i spotkał się z ostrymi reakcjami. W komentarzach pojawiały się głosy, dlaczego bohaterki się nie umalowały do scen. Najwyraźniej, jak dodaje Engberg prowokujące było oglądanie kobiet czerpiących radość z seksu.
Wraz z premierą filmu pojawiły się pytania, czy w ogóle jest zapotrzebowanie na porno dla kobiet? Okazuje się, że jest spore a pokazuje to choćby rosnące zainteresowanie kanadyjską nagrodą The Feminist porn award, ufundowaną trzy lata temu. Sexshop Good for Her z Toronto, od kiedy zainicjował tę nagrodę, zwiększył zyski ze sprzedaży trzykrotnie. W samej Szwecji od dwóch lat funkcjonuje networking Postporn, gdzie ludzie produkują alternatywne do mainstreamingowego porno.
To czym różni się „Dirty Diaries” od zwykłego porno to sposób pokazywania nagości kobiet, ich naturalnego ciała a nie ciała przerobionego przez chirurgię plastyczną. „Dirty Diaries” to jedyny do tej pory tego typu projekt filmowy, w którym 12 reżyserek przedstawia swoje wersje filmu pornograficznego. Projekt otrzymał wsparcie rządowe ze Svenska Filminstitutet w postaci dotacji w wysokości 350 000 koron.
Marit Östberg*, która wzięła udział w projekcie, podkreśla jeszcze, że „Dirty Diaries” ma tę przewagę nad innymi filmami porno, że pokazuje w inny sposób ciało kobiece i inaczej definiuje kobiecość. Jak wyjaśnia trzeba przerwać nieustające powielanie tych samych obrazów, realizowanych przez mężczyzn dla mężczyzn, zaspakajających potrzeby mężczyzn. Porno feministyczne jest czymś nowym w Szwecji i nie ma jeszcze swojej definicji, ale w zamierzeniu chce redefiniować seksualność, pokazując ją w nowych spojrzeniach, w nowych interpretacjach. Ambicją projektu „Dirty Diaries” jest pokazanie człowieka, który dobrowolnie staje się obiektem seksualnym, nie czując się przy tym dyskryminowanym. Östberg dostrzega plusy w filmach porno, przede wszystkim dla kobiet, które w ten sposób mogą redefiniować wiedzę na temat własnej seksualności.
Film od swojej premiery wywołał gorącą dyskusję w szwedzkich mediach. Nie obyło się od głosów krytyki pod adresem grantodawcy, który z rządowych pieniędzy sfinansował produkcję. Marit Östberg z wyczuciem odniosła się do tej fali krytyki, zastanawiając się na łamach „Aftonbladet” nad pewnego rodzaju brakiem logiki w tej krytyce. Największą burzę w filmie wywołały sceny lesbijskie, a tymczasem jak dodaje Östberg w filmach porno często przedstawia się seks między kobietami, jako wyraz męskich fantazji. Najwyraźniej krytycy najbardziej zostali poruszeni tym, że „Dirty Diaries” pokazuje fantazje seksualne kobiet, i że w tych fantazjach mogą spotkać się dwie kobiety w łóżku. Östberg dodaje, że w dniu, kiedy zostanie obalona władza nad naszą seksualnością, zginie śmiercią naturalną patriarchat. Film będzie można zobaczyć w najbliższym czasie podczas Malmö Queer Art & Film Festival we wrześniu.
Marit Östberg – 33 l., mieszka w Berlinie, jest frilanserką, wcześniej redaktor naczelną gazety „Kom Ut”. W projekcie „Dirty Diaries” zrobiła film „Authority”.
Mia Engberg – reżyserka, robi filmy dokumentarne od 1990. W swoich filmach podejmuje się tematów tożsamości, seksualności, samotności. Jest autorką m.in. „The stars we are”, filmu nominowanego do nagrody Guldbagge o Kalle, nosicielu HIV, który jest skinheadem, „Manhood” – filmu o zmianie płci, „165 Hässelby” o życiu młodzieży na przedmieściach i „California über alles” o legendzie punku Jello Biafra.
„Skin”- Reż: Elin Magnusson
„Fruitcake”- Reż: Sara Kaaman & Ester Martin Bergsmark
„Night Time” – Reż: Nelli Roselli
„Dildoman” – Reż: Åsa Sandzén
„Body Contact” – Reż: Pella Kågerman
„Red Like Cherry” – Reż: Tora Mårtens
„On Your Back Woman” – Reż: Wolfe Madam
„Phonefuck” – Reż: Ingrid Ryberg
„Brown Cock” – Reż: Universal Pussy
„Flasher Girl On Tour” – Reż: Joanna Rytel
„Authority” – Reż: Marit Östberg
„For the Liberation of Men” – Reż: Jennifer Rainsford
„Come Together” – Reż: Mia Engberg
Źdródła:
- http://www.aftonbladet.se/wendela/article5723887.ab
- http://www.aftonbladet.se/wendela/article5735082.ab
- http://www.aftonbladet.se/debatt/debattamnen/samhalle/article5741067.ab
- Strona „Dirty Diaries” http://www.dirtydiaries.se
- http://www.sr.se/sida/artikel.aspx?programid=478&artikel=2029046
- http://www.dn.se/kultur-noje/film-tv/feministisk-porr-vill-skaka-om-1.917837
- http://www.smp.se/livsstil/(1459018).gm
- http://sydsvenskan.se/kultur-och-nojen/article538005/Porr-mot-erotikens-klichéer.html
- http://www.dn.se/kultur-noje/film-tv/porr-for-feminister-1.940378