Dzisiaj są walentynki. A skoro walentynki to musi być historia o osobie, która dała wyraz największej miłości do książek. Przedstawiam Torę Lindberg, która porzuciła pracę w radiu, żeby zostać szefową najdalej za kołem podbiegunowym położonej szwedzkiej księgarni.
Przenosimy się do szwedzkiej Laponii kilka lat wstecz. Jesteśmy u podnóży gór Kiirunavaara i Luossavaara. Już od pięciu lat w mieście nie ma księgarni odkąd „Domus” się zamknął. Wszyscy mieli świadomość, że takie miasto jak Kiruna musi mieć księgarnię. „Kiruna Tidningen”, decyduje się otworzyć własną 27 października 2011 roku przy Meschplan 3. To tam, 140 km na północ od koła podbiegunowego pracuje Tora Lindberg. Każdy, kto czytał kryminały Åsy Larsson, wie, że pisarka wychowała się w Kirunie i umieściła w mieście akcję swoich powieści. Tora Lindberg opowiada blogując gościnnie na łamach Svensk Bokhandel, że jej praca za kołem podbiegunowym właściwie w niczym się nie różni, oprócz faktu, że książki szybciej blaknął w witrynie sklepowej podczas dni polarnych, gdy słońce w ogóle nie zachodzi, na dostawy trzeba dłużej czekać, a na półkach można znaleźć literaturę po szwedzku, fińsku, północnosamsku (północnolapońsku) i w meänkieli. I z pewnością do pracy trzeba zabrać dodatkową kamizelkę, gdy temperatura spada do -30 stopni. Jest jeszcze coś, co Tora nazywa podwójnym życiem książek. Najważniejsze dają im oczywiście czytelnicy podczas czytania. Ale pewna rzecz w klimacie Kiruny sprawia, że książki na półkach wystawowych ożywają. Na Północy jest bardzo suche powietrze i gdy do księgarni przyjeżdża dostawa, książki nagle się wyginają, jakby się mościły na regałach i dopiero po pewnym czasie stania na półce dochodzą do siebie. Tora napisała, że kiruński klimat wpływa też na łamliwość paznokci, a to ważne „narzędzie” pracy w księgarni, które intensywnie idzie w ruch w czasie świąt Bożego Narodzenia, gdy klienci proszą o zdrapywanie naklejek z ceną i dwa razy w roku, gdy Tora robi zwroty niesprzedanych książek.
Księgarnia leży na tyle strategicznie, że często zachodzą do niej ludzie pytając o odjazdy autobusów do Icehotel w Jukkasjärvi, czy o to jak dostać się do kopalni LKAB, która też jest kiruńską atrakcją turystyczną. W księgarni oprócz Tory pracuje Christina, miłośniczka francuskich kryminałów i długich powieści historycznych i Jessica, która lubi mangi i książki o drugiej wojnie światowej. „Kiruna Bokhandel” można znaleźć na Facebooku i Instagramie.
„Kiruna Bokhandel” jest też ważnym centrum kultury w mieście. Od trzech lat księgarnia we współpracy z miejską biblioteką Kiruna Stadsbiblioteket organizuje festiwal literacki Kiruna Bokfestival, którego gośćmi byli m.in.: Björn Ranelid, Martina Haag, Fredrik Backman i Jan Guillou (Zło). Zeszłej jesieni tutaj właśnie odbyła się światowa premiera „Playground” (2015) najnowszej powieści pary znanych szwedzkich pisarzy ukrywających się pod pseudonimem Lars Kepler. Alexander Ahndorii i Alexandra Coelho Ahndorii, bo o nich chodzi przyciągnęli na spotkanie aż 1 000 osób, a trzeba dodać, że Kiruna w sumie ma ok. 19 000 mieszkańców. Oprócz tego księgarnia promuje lokalnych pisarzy z regionu. Już znana jest data kolejnego festiwalu: 18-20 października 2016 Kiruna zaprasza na Bokfestival, a 15 października na targi książki lokalnej.
To ostatni dzwonek, żeby zobaczyć i księgarnię w jej pierwotnej lokalizacji, i miasto takie, jak go opisała Åsa Larsson, notabene ambasador tamtejszego festiwalu, bo Kiruna w ciągu pięciu najbliższych lat zostanie przesunięta o 3 kilometry na wschód. Miasto zmienia lokalizację z powodu sąsiadującej kopalni rudy żelaza LKAB, która zwiększa zasięg działania. Ale Tora Lindberg wyłącznie się cieszy, bo jak zaznacza będzie świadkiem historycznej zmiany.
Tekst opracowałam na podstawie poniższych źródeł: Źródło nr 1, Źródło nr 2, Źródło nr 3, Źródło nr 4, Źródło nr 5, Źródło nr 6