Kategorie
Non-nordic

Madame de Staël – Królowa Paryża

Dzisiaj przypada rocznica urodzin pisarki, znanej, jako Madame de Staël, prekursorki komparatystyki, której zawdzięczamy odkrycie dla literatury europejskiej Szekspira, komentarze do dzieł J.W. Goethego i F. Schillera i podział literatury na literaturę Północy i literaturę Południa.To ona spopularyzowała we Francji pojęcie „romantyzm”. Stworzyła wpływowy salon literacki w pełni zasługując na przydomek „Królowej Paryża” i wygnanie przez Napoleona.

Gdy szkocki poeta James Macpherson opublikuje cykl poematów „Pieśni Osjana” (1765), podając je jako rzekomy zabytek literatury celtyckiej z III w., wywołuje ogromne poruszenie wśród czytelników i znajduje naśladowców wśród pisarzy i poetów. Około połowy XVIII w., P. H. Malleta, szwajcarski historyk odkryje świat ludów Północy i przedstawi pierwotne dzieje plemion skandynawskich, ich wierzenia i mity, przedstawiając jednocześnie interpretację ich mentalności, charakteru, sposobu życia. W literaturze pojawiają się coraz częściej motywy z mitologii nordyckiej, mroczne i posępne pejzaże Północy, wrzosowiska, mgły, wichury, nocna strona natury a o Osjanie mówi się, że jest nowym Homerem. Madame de Staël zachwycona napisze w „O literaturze” (1800)

„Jak mi się wydaje, istnieją dwie literatury całkowicie odmienne: literatura, która pochodzi z Południa, i ta, co wywodzi się z Północy; ta, której pierwszym źródłem jest Homer, i ta, której pierwowzorem był Osjan. Grecy, Latynowie, Włosi, Hiszpanie i Francuzi wieku Ludwika XIV należą do rodzaju literatury, którą nazwę literaturą Południa; dzieła angielskie, dzieła niemieckie i niektóre pisma Duńczyków i Szwedów winny być zaliczone do literatury Północy, do tej, która wzięła początek od bardów szkockich, mitów islandzkich i poezji skandynawskich”.

W innym swoim dziele „O Niemczech” (1813) Madame de Staël wyróżni dwa zasadnicze kierunki i style: klasyczny, dominujący w literaturze francuskiej i romantyczny charakterystyczny szczególnie dla pisarzy i artystów niemieckich.

Madame de Staël  to Anne-Louise Germaine Necker, baronowa de Staël-Holstein. W jej życiorys wkradł się akcent szwedzki, gdy córka francuskiego ministra finansów Jacquesa Neckera, panna Anne Louise Germaine poślubi w 1786 starszego od siebie o 17 lat szwedzkiego ambasadora Erica Magnusa Staël von Holstein.

Urodziła się 22 kwietnia 1766 r. w Paryżu – zmarła 14 lipca 1817 r. w Paryżu. Pochodziła z francuskojęzycznej części Szwajcarii, znała język angielski i łacinę. Jej matka prowadziła salon, który przyciągał wielu intelektualistów, dorastająca Anne-Louise uczestniczy w nim, włączając się w toczące się dyskusje dorosłych. W tej nietuzinkowej atmosferze wyrośnie późniejsza „Królowa Paryża”. Paryski salon literacki, który stworzy i rozwinie będzie miejscem walki z Napoleonem, który uzna ją za zbyt niebezpieczną i wyrzuci w 1803 z Francji, zakazując jej zbliżania się do granic Paryża na mniej niż 40 mil. Madame de Staël zatrzyma się w szwajcarskim majątku rodzinnym, w pałacyku swego ojca w Coppet nad Jeziorem Genewskim. Tam skupi wokół siebie ponownie krąg intelektualistów, określany obecnie mianem Grupy z Coppet, któremu przewodziła przez 15 lat. Grupa ta była jednym z najważniejszych ośrodków wymiany myśli i tworzenia idei w ówczesnej Europie. W tym czasie opublikuje kolejne dzieła: Delphine (1802), Corinne ou l’Italie, tłum. polskie Korynna (1807) oraz De l’Allemagne (1810/1813).

Gdy baron Staël von Holstein umiera w 1802 r., w 1811 wychodzi ponownie za mąż, tym razem za młodszego od siebie o 25 lat genewczyka, oficera armii francuskiej, Alberta de Rocca. W 1812 r. opuści Coppet i okrężną drogą, przez Rosję i Szwecję dociera do Anglii, cały czas prowadząc ożywioną korespondencję i spotykając się z czołowymi postaciami życia kulturalnego i politycznego (m. in. z Puszkinem w Petersburgu). W Rosji zgromadziła notatki do publikacji De la Russie et des royaumes du Nord, która ukazała się drukiem dopiero po jej śmierci. W Anglii wydała Sapho oraz Réflexions sur le suicide (1813). Do Francji wróciła wiosną 1814 r. i pod opiekuńczymi skrzydłami Restauracji otwarła ponownie swój salon towarzyski w Paryżu. Zmarła wkrótce po ataku paraliżu, jaki dosięgnął ją na balu u diuka de Decazes. Pozostawiła nieukończone Considérations sur les principaux événements de la Révolution française, opublikowane pośmiertnie w 1818 r.

Źródło : Profesor.plWikipedia