Starożytna historia opowiedziana w tempie powieści przygodowej, budująca napięcie niczym w thrillerze politycznym, odwołująca się do sprawdzonych motywów powieści non-fiction, w którą autor w doskonałych proporcjach wplata wymyślone, lecz możliwe dialogi. To balansowanie na granicy historii i zmyślenia Posteguillo doprowadził do mistrzowskiej galanterii, wzmacniając efekt wprowadzeniem dodatkowych autentycznych postaci, których pojawianie się i znikanie raz, że dynamizuje akcję a dwa pozwala na ciekawe dygresje o życiu starożytnego świata, pokazując obyczajowość, tradycję i kulturę epoki. Ta książka z powodzeniem mogłaby być używana zamiennie z podręcznikiem do historii, bo w niebanalny, atrakcyjny sposób opowiada o dwóch najważniejszych wodzach starożytnego świata Scypionie Afrykańskim i Hannibalu i rozgrywających się za ich życia wydarzeniach.
Atutem tej książki jest jej wiarygodność. Nie tylko w samej historii, lecz również wątków pobocznych, które mają pokazać tło wydarzeń towarzyszących, oddać warunki, w których dorastali ci wielcy wodzowie, pokazać stosunki społeczne, zwyczaje i obyczaje. W powieści Posteguillo świat pulsuje wszystkimi zmysłami. Bez względu na to, czy autor zabiera czytelnika na przegląd wojska, do obozu tuż przed bitwą, czy na ulice Rzymu doskonale, niemal w sensualny sposób oddaje zmieniającą się scenerię. Gdy setki tratw i łódek przepływa z Afryki w stronę Europy przez cieśninę gibraltarską czuć narastające napięcie wśród żołnierzy i strach transportowanych zwierząt. Gdy wódz kartagiński zmuszony jest przedzierać się ze swoim wojskiem przez bagna, czytelnika przenika doskwierający chłód, wilgoć i unoszący się zapach mokradeł. Gdy konsulowie przechadzają się po rzymskich ulicach, słychać pokrzykiwanie przechodniów, lekkie ocieranie się rzemieni sandałów, ciepło letniego słońca.
Posteguillo nie tylko dobrze buduje napięcie i pozwala na zmysłowe rozsmakowanie się w powieściowym świecie, ma też tę umiejętność narratora, który potrafi tworzyć przemawiające do wyobraźni obrazy. Stąd czytelnik jest w stanie zobaczyć opowiadaną historię wraz z całą gamą towarzyszących jej dźwięków, zapachów, barw.
Tę powieść można też czytać, jak podręcznik pokazujący, jak żyć, żeby przeżyć godnie życie, co tak naprawdę tworzy legendę, na ile sukces jest kwestią przypadku, a na ile ciężkiej systematycznej pracy, jak tworzyć wielopokoleniową siłę rodów, jak wychowywać dzieci na przyszłych przywódców. Historia Hannibala i Scypiona Afrykańskiego to doskonała okazja do pokazania człowieka w chwili jego wielkości i upadku, w drodze do sukcesu i klęski. Posteguillo to bynajmniej nie autor moralizujący a raczej starożytny filozof, który zaprasza czytelników do odbycia pełnej przygód wycieczki historycznej, zobaczenia starożytnego świata oczami świadka, który dzięki sile narratora nagle znajduje się w samym epicentrum wydarzeń.
Santiago Posteguillo, Africanus. Syn Konsula., Wydawnictwo Esprit SC, Kraków 2011. Przełożyła Patrycja Zarawska.