70 000 matek samotnie wychowujących dzieci żyje w Szwecji w biedzie. Co trzeci rodzic samotnie wychowujący dzieci jest biedny. Tylko w ciągu ostatnich dziesięciu lat trzykrotnie wzrosła w tej grupie liczba osób żyjących na skraju nędzy. Co dziesiątą mamę, przynajmniej raz w ciągu ostatniego roku nie było stać na podanie dzieciom ciepłego posiłku.
Organizacje walczące o prawa rodziców samotnie wychowujących dzieci domagają się podniesienia zasiłków lub obniżenia podatków. Rozwiązanie widzą we wprowadzeniu np. bezpłatnych biletów komunikacji publicznej dla dzieci, podniesieniu dodatku na dziecko dla rodziców uczących się. Minister ds. polityki społecznej Göran Hägglund (Demokraci Chrześcijańscy) na ich prośby odpowiada „portfel zostawiłem w domu”.
Tymczasem stale pogarszająca się sytuacja rodziców samotnie wychowujących dzieci sprawia, że rośnie ich zainteresowanie pomocą organizacji charytatywnych, takich jak Armia Zbawienia czy kościoła. Oferowane przez nie wsparcie w postaci pakietów żywnościowych wyglądają zdecydowanie inaczej niż to opisuje Barbara Ehrenreich, która w książce „Za grosze pracować i (nie) przeżyć” opisuje biedę w Stanach Zjednoczonych. Mariakyrkans församlingshem oferuje paczki z żywnością zawierające m.in. masło, pół kilo mielonego, ravioli, mus ziemniaczany, paluszki rybne. Ehrenreich w Community Emergency Assistance Program (CEAP – Społeczny Program Pomocy w Nagłych Wypadkach) otrzymała paczkę zawierającą m.in.: sos do barbecue, kilka torebeczek cukierków, owocowe Smarties, dwie czekolady, gumę balonową, paczkę lukrowanych herbatników i płatki śniadaniowe.
Jedna z najbardziej znanych matek samotnie wychowujących dwóch synów i jednocześnie córka matki samotnie wychowującej dzieci, to minister sprawiedliwości Beatrice Ask. Trudno jednak jej sytuację porównywać z Cathariną inną bohaterką reportażu „Aftonbladet”, której po opłaceniu rachunków i czynszu zostają 3 000 koron (ok. 1 230 zł) na utrzymanie siebie i dwójki dzieci.
Popołudniówka „Aftonbladet” postanowiła w tym roku ufundować nagrodę w duchu działalności Wendeli Hebbe. Co roku popołudniówka będzie nagradzać kogoś, kto będzie działał na rzecz samotnych matek.
Jak podaje „Aftonbladet”, Wendela Hebbe, imienniczka nagrody, w 1839 roku została matką samotnie wychowującą trzy córki, po tym, jak jej mąż uciekł ze Szwecji przed wierzycielami. Hebbe utrzymywała siebie i dzieci z lekcji francuskiego i z pisania recenzji w „Aftonbladet”. Była wówczas jedyną kobietą w redakcji i została pierwszą kobietą dziennikarką w Szwecji. Zaczęła wkrótce opisywać historie z życia wzięte, rozpoczynając tym samym historię szwedzkiego reportażu społecznego. Jej artykuły poświęcone walce o polepszenie sytuacji życiowej matek samotnie wychowujących dzieci zdobyły ogromny rozgłos w XIX wieku.
Wendela 2009 została przyznana organizacji Makalösa föräldrar, która wspiera rodziców samotnie wychowujących dzieci i lobbuje na ich rzecz u władz. Nagrodą jest 15 000 koron ( 6 150 zł) . Organizację powołali do życia rodzice, którzy w czasie kryzysu lat dziewięćdziesiątych poczuli potrzebę stowarzyszenia się i wspólnej walki o swoje prawa. Od tego czasu organizacja rozrosła się do 7 000 członków i 10 lokalnych oddziałów. Według statystyk, które podaje „Aftonbladet” w Szwecji żyje około 212 500 matek samotnie wychowujących dzieci. Około 326 000 dzieci jest wychowywanych wyłącznie przez mamę.
*wsparcie na utrzymanie (underhållsstödet) – powinno pokrywać połowę kosztów utrzymania dziecka i jest wypłacane rodzicowi, z którym dziecko mieszka, najczęściej mamie. Jego górna granica wynosi 1273 korony (ok. 521 zł) miesięcznie a powinna być obliczana, jako procent dochodów według organizacji broniących prawa samotnych rodziców.
*dodatek mieszkaniowy (bostadsbidrag) – naliczany od wysokości dochodów i utrzymywany jest na tym samym poziome od 1997 r., w związku z czym wiele osób z zasiłkiem socjalnym nie jest uprawnionych do pobierania dodatku mieszkaniowego.
*dodatek na dziecko dla studiujących – obniżono o połowę. Samotnie wychowująca dziecko matka, która studiowała, w 1983 otrzymywała 2 300 koron, obecnie zaledwie 800 koron (ok. 328 zł) miesięcznie.
Źródła:
1. Karin Magnusson, Välgörenhet är inte lösningen, 8.03.2009, http://www.aftonbladet.se/kultur/article4584070.ab
2. Jessica Ritzén, Ett kvitto på att vi lyckats, 8.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4582868.ab
3. Jessica Ritzén, Inga löften från socialministern, 7.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/barn/article4587321.ab
4. Jessica Ritzén, Kyrkans mat – Leilas räddning, 6.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4574657.ab
5. Jessica Ritzén, Ibland fick jag knacka på hos grannen och be om hjälp, 6.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4567659.ab
6. Jan Helin, Kalle Jungkvist, Malin Wollin, Lina Lindkvist, Anna Andersson, Vem blir Årets Wendela 2009?, 5.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4563830.ab
7. Jessica Ritzén, Var tredje ensam mamma är fattig, 5.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4564904.ab
8. Ställ dina krav till ministern, 5.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4560303.ab
9. Jessica Ritzén , Regeringen sviker de ensamma föräldrarna, 5.03.2009, http://www.aftonbladet.se/wendela/article4563876.ab
10. Nadja Hatem, Ensamma mammor har dålig hälsa, 5.06.2007, http://www.sr.se/cgi-bin/uppland/nyheter/artikel.asp?Artikel=1408627
11. Barbara Ehrenreich, Za grosze pracować i (nie) przeżyć, Wydawnictwo W.A.B., tłum. Barbara Gadomska, Warszawa 2006