Komisja parlamentarna (Riksdagsutskott) – jednostka organizacyjna w parlamencie licząca 17 posłanek i posłów. Każda komisja posiada kancelarię (ett kansli).
Organizacja komisji
Do komisji wybiera się na ogół przez aklamację przewodniczącą /przewodniczącego oraz wiceprzewodniczącą / wiceprzewodniczącego spośród parlamentarzystów i parlamentarzystek zarówno partii rządzących, jak i opozycji. Komisje są „miniparlamentami”, co oznacza, że odzwierciedlają układ sił w parlamencie. Zgodnie z praktyką przydziela się stanowiska przewodniczących proporcjonalnie do ilości mandatów poselskich oraz w porozumieniu z zarządami partii. Ilość reprezentantów danych partii w komisji odzwierciedla ilość mandatów, jakie te partie uzyskały w parlamencie. W każdej komisji zasiada 17 posłanek/posłów. Administracja parlamentu wybiera sekretarza a w każdej komisji istnieje kancelaria z zatrudnionymi w niej urzędnikami (tjänstemän), którzy pomagają posłom/posłankom w pisaniu utskottsbetänkande, czyli sprawozdań komisji dla parlamentu, w którym znajduje się umotywowana propozycja komisji z radą dla parlamentu, jaką ma podjąć decyzję odnośnie np. jakiegoś projektu ustawy. Zatrudnienie urzędników jest niezależne od wyników wyborów parlamentarnych i urzędnicy zatrzymują swoje stanowiska również po zmianie opcji rządzącej.
Praca w komisji
Każdego roku parlament podejmuje setki decyzji. Motorem napędowym prac parlamentu jest 16 komisji. To właśnie w komisjach posłanki i posłowie przygotowują swoje decyzje. Gdy komisja prezentuje swoją propozycję decyzji wówczas wszyscy 349 członkowie i członkinie parlamentu muszą zająć stanowisko, co do tej decyzji.
Zadania komisji reguluje Regeringsformen (Konstytucja Szwedzka przyjęta w 1974, zaczęła obowiązywać od 1.01.1975r.) i Riksdagsordningen.
Riksdagsordningen, (RO), jest zbiorem praw zawierającym postanowienia dotyczące pracy parlamentu. RO jest czymś pomiędzy Konstytucją a ustawą i jest podzielony w główne postanowienia (huvudbestämmelser) i poprawki (tilläggsbestämmelser). „Główne postanowienia” mogą zostać zmienione wyłącznie większością kwalifikowalną lub tak, jak konstytucja. „Poprawki” zmieniane są tak, jak ustawa.
Komisje mają za zadanie sporządzać betänkande, czyli sprawozdania z zaleceniami dla parlamentu, odnośnie decyzji, jaką ma podjąć w danej kwestii, np. odnośnie propozycji rządu składanej przed parlamentem (proposition), mogą też składać własne propozycje przed parlamentem. Zanim parlament podejmie decyzję, komisja zajmuje stanowisko po tym, jak zbadała daną kwestię. Często praca komicji zaczyna się z chwilą, gdy rząd napisał proposition, którą członkinie i członkowie komisji omawiają wspólnie i piszą följdmotioner (propozycje, które parlamentarzystki i parlamentarzyści składają przed parlamentem).
Komisje zbierają się we wtorki i w czwartki. Posiedzenia są zamknięte dla ogółu i mediów. W czasie posiedzenia urzędnik (tjänsteman) przedstawia sprawę a członkinie i członkowie parlamentu dyskutują nad propozycjami rządu (propositioner) i propozycjami parlamentarzystek i parlamentarzystów dla parlamentu (motioner). Na ogół dochodzi do kilku spotkań zanim podjęta zostanie decyzja. Gotowe betänkanden są upubliczniane. Po tym, jak zostanie sporządzona betänkande zostaje ona wniesiona na listę obrad izby.
W czasie ostatnich lat komisje wypełniały decyzje parlamentu i oceniały rezultaty decyzji. Obecnie komisje prowadzą otwarte zapytania, gdzie eksperci i osoby, których dana kwestia dotyczy, odpowiadają na pytania członkiń i członków.
Historia komisji
System komisji istnieje od XVII w. Po raz pierwszy komisje zostały wymienione w konstytucji z 1719 r., w artykule 12 (sekreta utskottet) oraz w art. 37. W artykule 12 przedstawiony został zakres dla sekreta utskottet: rycerze i szlachta stanowią komisję w liczbie 24 osób, duchowieństwa jest 12 a mieszczan 12. Chłopi nie mieli dostępu do sekreta utskottet. Funkcja komisji polegała na zbieraniu się członków parlamentu reprezentujących różne stany, żeby przedyskutować szczególnie drażliwe, czy delikatne kwestie.
(źródło: http://www.riksdagen.se/templates/R_SubStartPage____282.aspx , http://sv.wikipedia.org/wiki/Riksdagsutskott )