Współpracownicy działu kultury „Expressen” stworzyli listę klasyki literatury queer, a wśród wymienionych nazwisk znalazł się Polak Michał Witkowski i jego „Lubiewo”. Kanoniczne książki, które koniecznie trzeba znać według Szwedów to m.in.:
„Garçon manqué” (2000) – Yasmina „Nina” Bouraoui
To urodzona w 1967 francuska pisarka, której ojciec jest Algierczykiem, a matka Francuską. Wychowała się w Algierii, Zurychu i Abu Dhabi. Obecnie mieszka w Paryżu. W swojej debiutanckiej powieści „La voyeuse interdit” (1991) opisała sprzeciw muzułmańskiej dziewczynki wobec tradycji i rodziny. Anna Hellgren napisze o niej „jedna z największych gwiazd współczesności”, polecając zresztą wszystkie jej książki.
„Autobiography of Red” (1995) – Anne Carson
Kanadyjska poetka, ur. 1950. Absolwentka filologii klasycznej. Pierwsza kobieta odznaczona T.S. Eliot Award. W „Autobiography of Red” przekształciła mit o Gerionie i Heraklesie w piękną, niekończącą się historię miłosną, powie Anna Hellgren.
„Tancerz” (Dancer, 2003) – Collum McCann
Urodzony w 1965 w Dublinie irlandzki pisarz i dziennikarz. Bohaterem biograficznego „Tancerza” jest Rudolf Nuriejew, jeden z najsłynniejszych tancerzy baletowych XX wieku. Autor prześledził jego losy od dzieciństwa w Związku Radzieckim, aż do śmierci na AIDS w Paryżu. Anna Hellgren napisała o tej książce, „życie pełne tajemnic i samotności, z uderzającym opisem dosłownego wygnania”. Warto dodać, że bohaterka innej jego powieści „Zoli” jest wzorowana na postaci Bronisławy Wajs (Papuszy).
„Raj tuż za rogiem” (2003) – Mario Vargas Llosa
Peruwiańczyk (ur. 1936) połączył dwie perspektywy feministki Flory Tristán i jej wnuka, malarza Paula Gaugina. Ona próbuje wydać na świat ruch robotniczy, on urzeczywistnia swoje potrzeby seksualne, co Daniel Suhonen spuentuje pytaniem, czy nie jest to przypadkiem przykład pierwszego mężczyzny w kulturze? Jest to aluzja do debaty o mężczyznach w kulturze, która od lat dziewięćdziesiątych trwa w Szwecji i koncentruje się w znacznej części na wykorzystywaniu przez mężczyzn zajmujących się działalnością kulturalną swojej pozycji m.in. do nieograniczonych podbojów seksualnych.
„Han som gjorde mig sällskap” (2003) – Carl-Johan Malmberg
Szwedzki pisarz, krytyk i producent programów radiowych, ur. 1950 w Sztokholmie. Wykładał na filmoznawstwie na Uniwersytecie w Sztokholmie. Daniel Suhonen napisał, że to najsmutniejsza książka o męskiej, homoseksualnej miłości, jaką kiedykolwiek czytał. O człowieku, któremu nie pozwolono przeżyć pełni szczęścia, podążać za swoim sercem. „Życie, które jest przeżywane w połowie, nie przeżyte pełnią, to skradzione życie”, doda Daniel Suhonen.
„The ethical slut” (1997) – Dossie Easton, Janet W. Hardy
Książka Amerykanek stała się biblią o anarchii w związkach. Autorki uważają, że można żyć miłością niczym nieograniczoną, w związkach z wieloma osobami i jednocześnie być osobą odpowiedzialną i moralną. Książka, jak dodaje Victoria Greve, wyjaśnia jak działają otwarte związki, bada uczucia zazdrości i zastanawia się nad pojęciem niewierności.
”Kärlek i Europa”(1981) – Birgitta Stenberg
Victoria Greve napisze, że trudno sobie wyobrazić bardziej kanoniczną książkę queer. To powieść autobiograficzna pisarki, polityczki samorządowej, która opisuje swoje burzliwe nastoletnie eskapady po Europie.
„Lubiewo” (2004) – Michał Witkowski
Niczym nieograniczony świat fantazji i nigdy nie kończący się dostęp do fiutów do obciągnięcia, napisze Stefan Ingvarsson polecając historię współczesnego geja. Książka, która ukazała się w niszowym krakowskim wydawnictwie Korporacja Ha!art doczekała się pięciu wydań, otrzymała nominację do Nike, Paszportów Polityki i zdobyła Nagrodę Literacką Gdynia 2006 oraz Nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 2006. Stefan Ingvarsson, dzięki któremu „Lubiewo” trafiło na listę ma polskie korzenie, jest świetnym tłumaczem literatury polskiej i promotorem polskiej kultury, współtwórcą festiwalu literackiego Stockholm Literature.
„Reflexer” (1901) – Amanda Kerfstedt
To urodzona w 1835 w Eskiltunie szwedzka pisarka, dramatopisarka i tłumaczka. Nina Lekander napisze, że to prawdopodobnie pierwsza szwedzka powieść o transwestycie. Opowiada o Walterze i jego sekretnej garderobie pełnej kobiecych ubrań, przyborów do makijażu i luster. W 2010 nakładem wydawnictwa Rosenlarv ukazało się drugie wydanie książki.
Cała lista do przeczytania na stronie „Expressen”.