Kategorie
Non-nordic

Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki – Mario Vargas Llosa

Gdybym chciała oddać oblicza toksycznej miłości odwoływałabym się do uczucia Ricardito do niegrzecznej dziewczynki, kobiety o wielu obliczach, nieodgadnionych pragnieniach. Bezlitosnej, zimnej, wyrachowanej łowczyni bogaczy, która wyrwała się ze slumsów peruwiańskiej ulicy, i za wszelką cenę zaciera za sobą wszelkie ślady swojego ubogiego pochodzenia.

W dzieciństwie pozna chłopaka Ricardito, który zakocha się w jednym z pierwszych jej wcieleń, wymyślonej historii rodziny, która przyjechała do Peru z Chile. Dziewczyna uczy się sztuki przetrwania w świecie mężczyzn, gdzie sukces zależy od szlaku wyścielanego rozbabranymi łóżkami. Uczy się posługiwania własnym ciałem i emocjonalnym szantażem do zdobywania zaufania i pomocy kolejnych mężczyzn. Staje się żoną francuskiego dyplomaty, kochanką japońskiego voyeurysty, który doprowadzi ją do wycieńczenia, poddając kobietę bolesnym seksualnym perwersjom. Ricardito w tym czasie zostaje znanym tłumaczem współpracującym m.in. z UNESCO. Ich losy stale się przeplatają, para spotyka się w najmniej oczekiwanych momentach, raz jedno, raz drugie odnajduje się nawzajem. Mężczyzn mimo upływu lat stale kocha niegrzeczną dziewczynkę, która co jakiś czas wykorzystuje jego uczucia, przywiązanie.

Losy kochanków są równie burzliwe, jak czasy, w których przyszło im żyć. Mija epoka świetności artystycznego Paryża, który staje się stacją przesiadkową dla kolejnych grup adeptów na partyzantów, szkolonych na Kubie, bohema przenosi się do Londynu. Peru przeżywa kolejne przewroty, fale aresztowań, zaginięć tysięcy ludzi. Po drugiej stronie kontynentu zapanuje Peace and Love, dzieci kwiaty, swoją świetność przeżyje brytyjska muzyka. Llosa z wyczuciem przeplata losy świata z dramaturgią związku Ricardita i niegrzecznej dziewczynki.

Wydaje się, że w tym pogmatwanym świecie nie ma miejsca na normalne uczucie, że każdy związek jest przeinterpretowaną pomyłką, źle odebraną wolą jednej ze stron, układem handlowym, zmową stron. Świat związku jest równie okrutny, jak bolesna potrafi być historia, czego dowodem jest zaadoptowany chłopczyk z Wietnamu przez małżeństwo Wenezuelki i Belga o dziwnie polsko brzmiącym nazwisku. Dziecko po traumie wojennej przestaje mówić, oddalając się w głąb swojego świata, z którego o dziwo wyrwie go spotkanie z niegrzeczną dziewczynką. Llosa kpi z naszego poczucia przyzwoitości, przywiązania do dobrze kończących się bajek, w których to dobro wygrywa, dając popisową lekcję przypadku, który sieje najdziwniejsze sploty wypadków.

Mario Vargas Llosa, Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki., Wydawnictwo Znak, Kraków 2007. Przekład Marzena Chrobak. (2006).